بی اختیاری ادراری در مردان در مقایسه با زنان کمتر شایع است که این مسئله عمدتا بعلت تفاوت در آناتومی لگن مرد و زن می باشد.درسنین مختلف شیوع بی اختیاری ادراری در زن و مرد متفاوت است. در دوران کودکی دخترها معمولا کنترل مثانه را در سنین پایین تری نسبت به پسرها به دست می آورند .اما در بزرگسالی زنان بالغ  بیشتر از مردان دچار بی اختیاری ادراری میشوند که بدلیل تفاوت های آناتومیک در ناحیه لگن و همچنین تغییراتی است که بعلت زایمان و حاملگی در عضلات و تاندون های کف لگن در زنان رخ میدهد.

ساختارمجرای ادرار و اسفنکتر ادراری در مردان 

مجرای ادرار درمردان از چهار بخش تشکیل شده است:

• بخش پروستاتی که از زیر گردن مثانه شروع شده و از درون غده پروستات عبور میکند. در واقع گردن مثانه و مجرای پروستاتی همراه با هم اسفنکتر فوقانی ادراری در مردان را تشکیل میدهند.
• مجرای پرده ای یا مامبرانی که این قسمت مجرا حدود 2 سانتیمتربوده و از زیر غده پروستات شروع میشود و بوسیله اسفنکتر خارجی یا مخطط پوشیده شده است. این قسمت مجرای ادراری در مردان ممکن است در حین شکستگی لگن آسیب ببیند.

در واقع اگر در مردی عمل جراحی برداشتن پروستات غیر سرطانی انجام شود ( که معمولا در این عمل قسمتی از غده پروستات که دور مجرای پروستاتی است برداشته میشود ) با اینکه در این عمل اسفنکتر ادراری فوقانی آسیب میبیند ولی بدلیل وجود اسفنکتر خارجی دور مجرای مامبرانو همچنان کنترل ادرار برقرار است . ولی اگر در همین مرد بدلیل شکستگی لگن یا بدلیل سرطان پروستات ( که عمل جراحی رادیکال انجام میگیرد یعنی تمام غده پروستات برداشته میشود ) اسفنکتر خارجی هم آسیب ببیند قطعا بی اختیاری ادراری بروز میکند.

• قسمت سوم مجرا ( بولبار) و چهارم مجرای ادراری که در طول آلت تناسلی مرد امتداد دارد حاوی اسفنکتر ادراری نمی باشد.

   علل تفاوت در کنترل ادرار بین مردان و زنان

توجه به این مسئله مهم است که یکی از علل تفاوت در کنترل ادرار بین مرد و زن و بهتر بودن این کنترل درمردان مربوط به تفاوت ساختمان مجرای ادراری و اسفنکتر ادراری بین دو جنس است.در مردان طول مجرای ادراری بلندتراز زنان است همچنین وجود غده پروستات که زیر گردن مثانه قرار گرفته است مقاومت در مجرا را بالا میبرد.از طرفی اسفنکترداخلی فوقانی با الیاف طولی و حلقوی که بصورت کامل از گردن مثانه تا قسمت میانی مجرای ادراری کشیده شده اند و اسفنکتر خارجی قوی که در قسمت مجرای مامبرانو قرار دارد مجموعا ساختار قوی و مستحکمی جهت کنترل ادرار را در مردان تشکیل میدهد. به دلایل فوق بی اختیاری ادراری معمولا شیوع کمتری در آقایان نسبت به خانم ها دارد.

انواع بی اختیاری ادراری در مردان

• بی اختیاری ادراری استرسی:

• ریزش بی اختیار ادرار در شرایطی  که فشار شکمی افزایش می یابد مثل سرفه ، عطسه ، بلند کردن جسم سنگین و خنده  بی اختیاری ادراری استرسی گفته میشود. این نوع بی اختیاری ادراری در آقایان معمولا متعاقب عمل جراحی رادیکال پروستات که با آسیب اسفنکتری همراه بوده و یا اعصاب و عروق آسیب دیده است رخ میدهد . همچنین متعاقب شکستگی لگن که اسفنکتر ادراری در مجرای مامبرانو آسیب میبیند رخ میدهد.

  

   

• بی اختیاری فوریتی ادراری:

• ریزش بی اختیار ادرار متعاقب یک احساس فوریت شدید برای ادرار که قابل نگهداری و کنترل نیست بی اختیاری فوریتی گفته میشود .  این نوع بی اختیاری ادراری در آقایان متعاقب بزرگی پروستات و ایجاد انسداد در خروجی ادرار ، تنگی مجرا ، سابقه جراحی پروستات و تنگی در گردن مثانه رخ میدهد. علاوه بر این موارد شرایطی مانند سنگ مثانه ، سنگ انتهای حالب ، تومور مثانه و عفونت شدید مثانه هم میتوانند باعث بی اختیاری فوریتی ادرار شوند.

در مواردی که بعلت بیماریهای درگیر کننده سیستم عصبی (بویژه مراکزی که کنترل کننده عصبی مثانه و اسفنکتر ادراری هستند ) اعصاب مربوط به سیستم ادراری آسیب ببینند مانند ضربه مغزی ، سکته مغزی، تومور مغز و نخاع ، پارکینسون ، ام اس و دیابت ، همچنین بی اختیاری ادراری فوریتی رخ میدهد.

بیش فعالی مثانه (overactive bladder) در مردان با علائم فوریت ادرار همراه با تکرر ادرار و بی اختیاری ادراری فوریتی بروز میکند. هر چند شیوع این بیماری در مردان کمتر از زنان است.

• بی اختیاری ادراری لبریزی (overflow incontinence ) :

• زمانی رخ میدهد که مثانه به شدت پر از ادرار شده و با هر افزایش فشار شکمی مختصری قطره قطره ادرار سرریز میشود. این نوع بی اختیاری ادراری درافرادی رخ میدهد که مدتهای طولانی یک انسداد در مسیر خروج ادرار وجود داشته است و تخلیه ادرار با مشکل مواجه بوده و حس پربودن مثانه تدریجا ضعیف شده است . علاوه بر این در موارد مثانه عصبی که بدلیل اختلال عملکردی در اعصاب مثانه و اسفنکتر ادراری ، قدرت انقباضی عضله مثانه شدیدا کاهش یافته و یا هماهنگی اسفنکتری در هنگام دفع وجود ندارد که مانع از تخلیه کامل ادرار میشود نیز، این حالت ایجاد میشود . (پایان قسمت اول )