برای تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات ارزیابی های زیر انجام میشود:
معاینه رکتوم:
پزشک با لمس پروستات از طریق مقعد اندازه و قوام پروستات را ارزیابی میکند.
آزمایش ادراروخون :
هدف از آزمایش ادرار بررسی احتمال وجود خون در ادرار یا عفونت ادراری است که علایمی مشابه با بزرگی خوش خیم پروستات دارد.در آزمایش خون هدف اصلی بررسی عملکرد کلیه ها و چک اوره و کراتینین میباشد.
چک PSA( آنتی ژن اختصاصی پروستات)
PSA یک پروتیین است که توسط سلولهای پروستات ساخته شده و سطح خونی آن در مواردی که اندازه پروستات بزرگ میشود افزایش می یابد . اما مقادیر بالاتراز نرمال سطح سرمی PSA میتوتند بعلت التهاب پروستات، سرطان پروستات یا جراحی اخیر پروستات باشد.
یوروفلومتری
در این تست مقدار ادراردفع شده در دستگاه یوروفلومتری، متوسط جریان ادرار و حداکثر جریان ادرار و همچنین باقیمانده ادراری چک میشود و با مقایسه آن با جداول استاندارد احتمال انسداد در مسیر ادرار بررسی میشود.
سونوگرافی پروستات
سونوگرافی پروستات به منظور اندازه گیری ابعاد پروستات و احتمال وجود بافت غیرعادی شامل کیست یا ندول در پروستات انجام میشود و در صورتیکه نیازبه انجام بیوپسی پروستات باشد با انجام سونوگرافی از راه رکتوم هدایت سوزن بیوپسی انجام میشود.
سیستوسکپی:
سیستوسکپی با هدف ارزیابی کامل مجرای ادرار و مثانه توسط متخصص ارولوژی و معمولا قبل از تصمیم به جراحی پروستات یا به منظور ارزیابی خون در ادرار انجام میشود.
روش های درمانی بزرگی ( هیپرپلازی) خوش خیم پروستات:
شیوه های درمانی متعددی برای بزرگی خوش خیم پروستات وجود دارد و تصمیم برای انتخاب هر شیوه بستگی به سایز پروستات ، سن بیمار ، وضعیت سلامتی عمومی بیمارو شدت علایم بیمار دارد.
درمان دارویی خوراکی:
مصرف داروی خوراکی برای درمان بزرگی خوش خیم پروستات شایعترین انتخاب درمانی در مواردی است که علایم بیمار خفیف تا متوسط است . اصلی ترین داروهای مورد مصرف شامل آلفا بلوکرها ومهارکننده های 5 آلفا ردوکتاز بصورت منفرد یا ترکیبی هستند.
داروهای آلفابلوکر:
تاثیرداروهای بلوک کننده گیرنده آلفا با ریلکس کردن عضلات صاف گردن مثانه و پروستات باعث خروج راحت تر ادرار از مثانه میشود. این داروها نقشی در کوچک کردن پروستات ندارند و فقط با گشاد کردن گردن مثانه باعث تخلیه بهتر ادرار میشوند.
آلفا بلوکرها شامل آلفازوسین ، دوگزازوسین ، تامسولوسین و ترازوسین هستند.عوارض جانبی اصلی این داروها شامل سرگیجه و افت فشار خون وضعیتی وتا حدودی برگشت مایع منی به داخل مثانه است.
داروهای مهار کننده انزیم 5 آلفا ردوکتاز:
این داروها باعث کوچکتر شدن بافت پروستات میشوند و عمدتا شامل فیناستراید و دوتاستراید هستند .
درمان های جراحی بزرگی خوش خیم پروستات :
درمان جراحی برای بزرگی خوش خیم پروستات زمانی مورد نیاز است که شرایط زیر وجود داشته باشد.
1 عدم پاسخ به درمان دارویی ویا بیماربعلت عوارض دارویی از درمان دارویی راضی نباشد .
2 احتباس ادراری
3 سنگ کلیه یا مثانه که بعلت انسداد ناشی از بزرگی پروستات تشکیل شده باشند
4 عفونت ادراری مکرر
5 خونریزی ادراری مکرر
6 کاهش عملکرد کلیه و نارسایی کلیوی ناشی از انسداد ادراری
عمل جراحی برداشتن پروستات از راه مجرای ادراری
در این عمل که بصورت اندوسکوپیک و بسته انجام میشود با استفاده از ابزاری که از راه اندوسکوپ وارد مجرای ادرار میشود بافت انسدادی پروستات برداشته و مسیر ادرار باز میشود.بعد از این عمل بیماربه مدت کوتاهی به سوند برای تخلیه ادرارنیاز دارد.
عمل ترموتراپی
در این عمل که ترموتراپی هم نامیده میشود از طریق ابزاری که بصورت اندوسکوپیک وارد مجرا میشود امواج پر انرژی ماکروویو به بافت داخلی پروستات تابانده شده که منجر به از بین رفتن این لایه میشود و انسداد ادراری تا حدودی رفع میشود . این روش در مواردی که بیمار مسن بوده و یا بیماریهای همراه داشته و تحمل یک جراحی را ندارد و در ضمن پروستات نیز خیلی بزرگ نیست قابل انجام میباشد.
پروستاتکتومی باز:
این نوع از جراحی پروستات معمولا زمانی انجام میشود که اندازه پروستات بسیار بزرگ باشد . معمولا تحت انستزی نخاعی برش زیر شکم داده میشود و بافت انسدادی پروستات برداشته میشود.
