طبق تحقیقات انجام گرفته در بیماران دیابتی ، اثر دیابت بر عملکرد مثانه  در 10 تا 60 درصد بیماران دیده میشود. این علایم به صورت  تکرر ادرار ، بی اختیاری ادرار و ناتوانی در دفع ادرار میشوند. معمولا در ابتدای بیماری دیابت ، بعلت افزایش قند خون و افزایش در فیلتراسیون کلیوی ، تولید ادرار افزایش می یابد. با افزایش تولید ادرار، مثانه حجیم شده و علایم تکرر ادراردر روز و شب بروز میکند.

از طرفی بعلت اختلال در ارتباطات بین سلولهای عضلانی در مثانه ، و بروزانقباضات غیر ارادی در این عضلات ، احساس فوریت ادرار و بی اختیاری فوریتی و شب ادراری هم رخ میدهد.

در طی پیشرفت بیماری علایم دیگری هم به دلیل درگیری اعصاب حسی و حرکتی مثانه دیده میشود. زمانیکه تدریجا اعصاب حسی مثانه دچار آسیب دیدگی شوند ، حس پر شدن مثانه مختل میشود و فرد بیمار بعلت عدم درک حس پر شدن مثانه اش ، نیاز به تخلیه ادرار را احساس نمیکند و این روند ادامه پیدا میکند تا زمانیکه فواصل بین دستشویی رفتن ها به 10 تا 12ساعت یکبار میرسد و بی اختیاری ادراری لبریزی رخ میدهد.

در این مرحله عفونت ادراری نیز بسیار شایع است و ممکن است به دلیل بروز عفونت ادراری ، سوزش ادرار و بوی بد ادرار و بی اختیاری فوریتی ادرار هم رخ دهد.

در مراحل پیشرفته بیماری دیابت سلولهای عضلانی مثانه نیز دچار اختلال عملکرد میشوند به نحوی که هم ارتباطات بین سلولی آنها و هم قدرت عضلانی آنها کاسته شده و انقباض با کفایتی جهت بیرون راندن کامل ادرار از مثانه وجود ندارد ، بنابراین تخلیه ادرار بصورت ناکافی و به سختی و در واقع با زور شکمی انجام میشود. این اختلال عملکرد” سیستوپاتی دیابتی ” نامیده میشود.

بررسی های تشخیصی:

آزمایش ادرار و کشت ادرار:

جهت بررسی احتمال عفونت ادراری و دفع پروتئین در ادرار انجام میشود.

آزمایش خون :

جهت بررسی عملکرد کلیه (اوره و کراتینین ) انجام میشود.

تصویر برداری :

معمولا در قدم اول سونوگرافی از کلیه جهت بررسی احتمال وجود سنگ در کلیه یا مثانه ، انسداد و ورم درکلیه و حالب ها انجام میشود.

نوار مثانه :

جهت بررسی ظرفیت مثانه ، فشار مثانه ، قدرت عضلانی مثانه هنگام دفع ادرار وعملکرد اسفنکتری انجام میشود.

درمان:

درمان اختلالات ادراری ناشی از دیابت ، با توجه به علایم بیمار متفاوت است. قدم اول معمولا کنترل قند خون با رژیم غذایی و دارویی مناسب و ورزش کافی و تنظیم وزن است.

جهت درمان علایم تحریکی مثانه ، مانند تکرر ادرار، فوریت ادرار و بی اختیاری فوریتی ادرار، داروهای آنتی کولینرژیک مانند تولترودین و اکسی بوتینین که انقباضات غیر ارادی مثانه را کاهش میدهند بهترین درمان هستند . علاوه بر این انجام ورزش های تقویت کننده عضلات کف لگن ( ورزش کگل ) مفید خواهد بود.

در مواردی که حس مثانه دچار اختلال شده ، بهترین درمان توصیه به تخلیه منظم مثانه حتی بدون داشتن حس ادراری و در موارد کاهش شدید قدرت عضلانی مثانه ، توصیه به استفاده از سونداژ مکرر روزانه 4 تا 5 باربا استفاده سوند یکبار مصرف جهت تخلیه ادرارمثانه است. همچنین در مواردی که علایم عفونت ادراری وجود دارد مصرف آنتی بیوتیک حداقل به مدت یک هفته ضروری است.